Türkiye’de resmi verilere göre 2021 yılında 998.390 maddi hasarlı trafik kazası gerçekleşmiştir. Maddi hasarlı trafik kazalarında, taraflar, zararlarını sigorta şirketlerinden tazmin edebilmektedir. Tarafların, zararlarını tam olarak tazmin edemediklerini düşündükleri noktada ise başvurabilecekleri hukuki yollar mevcuttur. Bu yollardan bir kısmı, kazaya karışan araçların değer kaybına ilişkindir. Araç değer kaybı için taraflar; araç değer kaybı tazminatı davası açabilir, araç değer kaybı için sigorta tahkim komisyonuna veya tüketici hakem heyetine başvurabilirler. Bu yazımızda, araç değer kaybı için sigorta tahkim komisyonuna başvuru yolunu, başvuru şartlarını, başvurunun nasıl yapılması gerektiğini inceleyeceğiz.
Sigorta tahkim komisyonuna başvurunun nasıl yapılacağı incelemeden önce, kısaca sigorta tahkim komisyonunun ne olduğunu ve işleyişinin nasıl olduğunu inceleyelim. Sigortacı ile sigorta ettiren arasında mevcut bulunan sigorta sözleşmelerinden ve bunlarla ilişkili hukuki meselelerden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla yapılan başvuruları değerlendiren ve çözüme kavuşturan komisyona, sigorta tahkim komisyonu denilmektedir. Sigorta Tahkim Komisyonu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu uyarınca, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği bünyesinde kurulmuştur. Komisyon, kazanın tarafları ile sigorta şirketleri arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin olarak, mahkeme yerine geçerek, inceleme yapar ve karar verir. Bu bağlamda, komisyonun vermiş olduğu kararlar mahkeme ilamı niteliği taşımaktadır. Sigorta tahkim komisyonu; sigorta şirketi ile kazanın tarafları arasındaki uyuşmazlıkların çözümü için daha hızlı ve etken bir rol de oynamaktadır.
Komisyon hakkında yapılan kısa bilgilendirmeden sonra, araç değer kaybı için sigorta tahkim komisyonuna başvuru yolunu ve şartlarını inceleyelim. Trafik kazası veya başka bir olay sonucu, aracında hasar oluşan taraf, hasarın giderilmesine rağmen oluşan değer kaybını, karşı tarafın sigortacısından tazmin edebilmektedir. Zarara uğrayan tarafın, karşı tarafın sigortacısından değer kaybını tazmin edebilmesi için öncelikli olarak kusur durumunu incelememiz gerekmektedir. Zarara uğrayan tarafın, karşı tarafın sigortacısından değer kaybı tazminatı talep edebilmesi için %100 kusurlu olmaması gerekmektedir. Zarara uğrayan tarafın tam kusurlu olduğu hallerde, herhangi bir değer kaybı tazminatından söz edilemeyecektir. Bunun yanında, zarara uğrayan tarafa belli bir oranda kusur atfedilmesi halinde, değer kaybı tazminatından, atfedilen kusur oranında indirim yapılacaktır. Zarara uğrayan tarafın hak kazanabileceği değer kaybı tazminatının hesaplanabilmesi bağlamında, tarafların kusur oranları son derece önem arz etmektedir.
Karşı tarafa yüklenecek bir kusurun olması halinde zarara uğrayan taraf, karşı tarafın sigortacısına değer kaybı tazminatı için başvuruda bulunmalıdır. Sigortacı, bu başvuruya 15 gün içinde cevap vermelidir. Aksi takdirde; zarara uğrayan taraf, sigorta tahkim komisyonuna başvuru hakkını elde etmiş olacaktır. Ayrıca, sigortacı tarafından cevap verilmesi ve değer kaybı tazminatı ödemesinin yapılması halinde dahi, yapılan ödeme miktarının düşük olduğu, talebi tam karşılamadığı gerekçesiyle de zarara uğrayan taraf, sigorta tahkim komisyonuna başvuruda bulunabilecektir. Sigorta tahkim komisyonuna başvurunun diğer bir ön şartı da zarara uğrayan tarafın başka bir yargı veya hakem yoluna başvurmaması gerektiğidir. Adli yargıda dava yolu veya tüketici hakem heyetleri vasıtasıyla, değer kaybı tazminatı talep edilmesi halinde sigorta tahkim komisyonuna yapılan başvurular reddedilecektir.
Sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılarken; olay anlatılarak, kazaya karışan tarafların sigortalılığı hakkında bilgi verilerek, olaya ilişkin raporlar, kaza tespit tutanağı, kusur durumu, deliller ve fotoğraflar eklenerek dilekçe hazırlanır ve bu şekilde komisyona araç değer kaybı başvurusu yapılır.
Sigorta tahkim komisyonuna başvuruda yapıldıktan sonra başvurunuz, ilk olarak raportörler tarafından incelenir. Raportörlerin yapmış olduğu inceleme, yukarıda açıklamasını yapmış olduğumuz başvuru şartlarının sağlanıp sağlanmadığı ile sınırlı olacaktır. Şartlarını sağlayan başvurular, raportörler tarafından sigorta hakem heyetine gönderilir. Hakem heyeti, önüne gelen uyuşmazlık hakkında gerekli incelemeleri ve değerlendirmeleri yaparak karar verir. Sigorta tahkim komisyonu kararlarına karşı itiraz edilebilmektedir. Ancak, uyuşmazlık hakkında verilen kararın miktarına bağlı olarak itiraz yolu açılmaktadır. Uyuşmazlık hakkında verilen ve miktarı 5.000,00-TL’ye kadar olan kararlara karşı itiraz yolu yoktur. Komisyonun kararı kesindir. Miktarı, 5.000,00-TL ile 40.000,00-TL arasında olan kararlara karşı itiraz yolu açıktır. Komisyonun, kararını taraflara tebliğ etmesinin ardından taraflar süresi içinde komisyon kararına karşı itiraz başvurusunda bulunabilir. İtiraz başvuruları 2 ay içinde sonuçlandırılır. Miktarı 40.000,00-TL’ye kadar olan kararlara itiraz sonucu verilen kararlar kesindir. İkinci bir itiraz yolu bulunmamaktadır. Uyuşmazlık konusu kararın miktarının 40.000,00-TL’yi aşması durumunda, komisyon kararına itiraz edilebilir. İtiraz sonucu verilen karara karşı da temyiz yoluna gidilebilir.
Sigorta tahkim komisyonunun kararları, mahkeme ilamı niteliği taşımaktadır. Bu sebeple, komisyon kararlarının kesinleşmesinin ardından ilamlı icra yoluna gidilebilmekte, cebren tahsil edilebilmektedir.
Yukarıda kısaca açıklamaya çalıştığımız araç değer kaybı için sigorta tahkim komisyonu başvurusu, her bir aşaması hukuki bilgi ve yorumu gerektiren sayısız detayı içermektedir. Herhangi bir hak kaybına uğranmaması, mağduriyet yaşanmaması, usul ve esasa ilişkin yapılacak muhtemel hataların önüne geçebilmek adına bu tür taleplerinize ilişkin olarak avukat yardımından faydalanmak ve hukuki destek almak, sizlerin yararınadır. Av. Melih ÇELİK Hukuk bürosu, sorunlarınızın çözümünü için başta Samsun İli olmak üzere ülke çapında avukatlık ve danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
